Het Gouden Straatje ligt binnen de Praagse Burcht en heeft zijn naam te danken aan de 16e-eeuwse alchemisten, die onder het bewind van Rudolf II goud probeerden te maken. Dit is de romantische verklaring van de naam, de echte verklaring is iets minder rooskleurig.

Het romantisch aandoende straatje met kleine huisjes is in normale tijden een druk bezochte bezienswaardigheid. Er wordt vastgehouden aan het verhaal dat hier alchemisten zouden hebben gewoond, die in opdracht van keizer Rudolf II probeerden goud te maken. Het blijkt dat de vermoedelijke naam echter voorkomt uit het feit dat het hier vol lag met urine en ontlasting. Er waren slechts twee toiletten voor alle bewoners. Een andere verklaring voor de naam komt door de goudsmeden, die hier hebben gewoond.

De huizen werden bewoond tot de Tweede Wereldoorlog, maar al tijdens de Eerste Tsjecho-Slowaakse Republiek (1918-1938) werd ervoor gezorgd dat het pittoreske karakter van de steeg tijdens de verbouwingen niet werd gewijzigd.

Het Gouden Straatje

Het ontstaan en de bewoners

In 1597 vroegen de "boogschutters aan de poorten van het kasteel" (wat we nu kasteelwachter noemen) van keizer Rudolf II, toestemming om bogen te bouwen in de noordelijke verdedigingsmuur en er kamers in te maken.

Deze rode schutters, zoals ze werden genoemd naar de kleur van hun uniformen, kregen toestemming en begonnen op eigen kosten nieuwe huizen te bouwen. Zestien bescheiden huisjes met leemvloeren, een hal met open haard en een kamer met een enkel raam werden gebouwd. De uitrusting bestond meestal alleen uit een tafel, stoelen en een bed.

Steegje voor de armen

In eerste instantie werden de huisjes alleen bewoont door de schutters. Geleidelijk kwamen de armere medewerkers van het kasteel hierheen: dragers, bewakers, klokkenluiders en herbergiers. De eigenaren van de miniatuurwoningen begonnen ook al snel na te denken over hoe ze de huizen konden vergroten.

Ondanks een verbod, werden muren doorgebroken om nieuwe ramen te maken naar de Hertengracht. Ze voegden vestibules toe, maar ook hokken voor konijnen, houtschuren, en uiteindelijk verschenen er nieuwe gebouwen aan de tegenoverliggende romaanse muur en de muur van de burggraaf van het kasteel.

De steeg versmalde hierdoor zo erg dat het op sommige plaatsen smaller was dan een meter. Jan Neruda (Tsjechische schrijver en dichter, 1834-1891) zei dat de steeg minder dan een halve seconde breed was. Pas in 1864 werden alle bijgebouwen verwijderd, evenals de gebouwen aan de andere kant van de steeg, zodat de steeg terugkeerde in de oorspronkelijke staat.

Matylda Průšová, de waarzegster van nummer 14

Gedurende vier eeuwen hebben hier talloze mensen gewoond, waaronder talloze kunstenaars en schrijvers, zoals Franz Kafka op nummer 22. Althans, hij kwam er om te schrijven.

Het mooiste verhaal komt van huisnummer 14 met een huisbordje, waarop een uil staat, een kat eromheen gekruld, een waarzeggerij en kaartjes. De waarzegster en helderziende Matylda Průšová, de weduwe van een apotheker, die zichzelf Madame de Thébes noemde, woonde hier. 

Madame de Thébes woonde in Parijs en voorspelde in 1914 een "tragische gebeurtenis voor het Oostenrijkse keizerlijke huis". Haar profetie kwam uit op 28 juni 1914, toen de troonopvolger, Frans Ferdinand, werd vermoord. Jaarlijks publiceerde en verkocht ze een almanak met haar profetieën. 

Ook Matylda Průšová was een succesvol, doch vreemd figuur. Ze kreeg zelfs verzoekjes uit Zuid Afrika. In de archieven is een brief aan TG Masaryk (eerste president van Tsjechoslowakije) bewaard gebleven, waarin ze hem in prachtige kalligrafische letters schreef dat de bomen in de Hertengracht zo groot waren geworden dat ze haar ramen afschermden en haar beletten te borduren, en ze zou smeken om ze worden gesnoeid.

Ze liep rond in het zwart en in een hoed met struisvogellippen. Haar lot was ook zwart. Tijdens de Eerste Wereldoorlog stierf haar zoon in de frontlinie, voor wie ze na zijn dood nog het avondeten maakte en zijn bed opmaakte. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd ze gearresteerd door de Gestapo vanwege haar voorspellingen over de val van het nazi-rijk. Ze stierf als gevolg van marteling tijdens het verhoor.

Op nummer 22 heeft Franz Kafka gewoond

Na 1955 geen bewoners meer

Sinds 1955 hebben de de huisjes hun huidige uiterlijk en herbergen ze een tentoonstelling over het leven in de steeg in de afgelopen eeuwen. Ieder huis laat een andere periode en functie zien. Je kunt sommige huisjes binnenstappen om een kijkje te nemen in het leven van 1750 of 1920.

Wapenexpositie

Boven de huizen, waar je via een trap (links van huisnummer 23) kunt komen, bevindt zich een wapenexpositie met wapens, -uitrustingen en martelmethoden uit de 16e en 17e eeuw. Zo krijg je een mooi beeld van de technologische ontwikkeling van de wapens, de harnassen en schilden. Zowel voor volwassenen als kinderen spreekt dit tot de verbeelding.

De ruimte van de wapenexpositie, een lange gang, is de verbinding tussen de Witte toren en de Daliborka toren. Met een kaartje van het Gouden Straatje heb je tevens toegang tot de torens en de expositie. 

Bronnen:

kudyznudy.cz/aktivity/vez-daliborka-na-prazskem-hrade

itras.cz/zlata-ulicka-v-praze/

novinky.cz/cestovani/clanek/zlata-ulicka-magnet-na-romantiky-11680