De legende van de Golem

De legende van de golem neemt ons mee naar Praag aan het einde van de 16e eeuw, naar het bewind van keizer Rudolf II. In die tijd stroomden talloze kolonies joden uit Rusland en de Balkan het Joodse getto van Praag binnen. Ook Joodse jagers uit alle hoeken van Europa zochten hier hun toevlucht. De lokale Tsjechische bevolking kwam vaak in opstand tegen de lokale Joodse gemeenschap. De rellen groeiden vaak uit tot gewelddadige anti-joodse pogroms.

In deze moeilijke tijd was de Praagse rabbijn Yehuda Löw ben Becalel, een man over wiens daden en magie vreemde verhalen de ronde deden. De rabbijn bood niet alleen geestelijke troost aan zijn geloofsgenoten, maar was ook een wijze raadgever en een rechtvaardige rechter. Rabbijn Löw woonde in de buurt van de Oude Synagoge, maar geruchten over zijn wijsheid verspreidden zich tot ver buiten de grenzen van het Joodse getto van Praag, zelfs in niet-joodse kringen. 

Golven van haat jegens de Joden van Praag kwamen op en het leek erop dat de rabbijn niet in staat zou zijn om alle tegenslagen van zijn volk af te wenden. De rabbijn bracht avonden door met het bestuderen van boeken, op zoek naar een antwoord.

In een droom krijgt hij een teken

Er wordt gezegd dat op een nacht de rabbijn een teken kreeg in een droom: Maak van klei een wezen dat je zal helpen tegen alle vijanden! 

Rabbijn Löw werd wakker, stond op uit zijn bed en zat tot diep in de nacht tussen oude boeken en manuscripten voordat hij vond wat hij zocht. Hij schreef een paar heilige woorden op een stukje perkament en ging toen pas terug om met een gerust hart op zijn bed te gaan liggen.

De volgende dag begon de rabbijn met twee helpers de Golem te maken en bracht hem tot leven door de sjem, een stukje perkament met de naam van God erop, in zijn mond te stoppen. De golem gehoorzaamde degene die de sjem in zijn mond stopte en deed het toegewezen werk. Hij werd weer geïmmobiliseerd door de sjem te verwijderen. Hij bleef stil in de hoek van de kamer staan ​​tot de volgende klus was toegewezen.

Aan het einde van de week, vlak voor het begin van de sabbat, moest de sjem uit de mond van de Golem gehaald worden, anders zou de Golem een eigen leven gaan leiden door het verbreken van de zaterdagsrust.

De golem in het trottoir voor het Golem restaurant in Maiselova

Rabbijn Löw bij het Nieuwe Stadhuis

Powered by GetYourGuide

De golem keert zich tegen het volk

Op een dag werd de enige dochter van de rabbijn ernstig ziek. Haar wanhopige vader verzorgde haar dag en nacht, maar de ziekte werd steeds erger. In de vroege avond van vrijdag moest hij haar ziekbed verlaten voor de traditionele devotie.

Doordat hij was afgeleid door de ziekte van zijn dochter, vergat hij het briefje bij de golem uit z'n mond te halen.

De kleidienaar kwam tot leven en omdat hij geen nuttig werk had toegewezen gekregen, begon hij de kostbare meubels en beelden in het huis van de rabbijn te vernielen.

De doodsbange dienstmeid rende naar de synagoge en smeekte de rabbijn om de razernij te stoppen. Hij schreeuwde tegen de Golem, die inmiddels de straat opgegaan was en alles vernielde wat op zijn pad kwam, dat hij moest stoppen.

Het einde van de Golem

De Golem gehoorzaamde en aangekomen op de zolder van de Oud Nieuw Synagoge haalde de Rabbijn het  briefje uit zijn mond. Aangezien de verwijdering plaatsvond tijdens een Joodse feestdag, verbrokkelde de Golem tot de klei waaruit hij was gemaakt.

Bedroefd keerde de rabbijn terug naar de synagoge en beëindigde de gebeden. Na terugkomst van de tempel klaagde hij echter niet meer over het verlies van de kunstvoorwerpen of de kleireus. Ondertussen herstelde zijn dochter wonderbaarlijk.

De legende van de Praagse golem komt uit de periode van de Middeleeuwen, maar het werd pas in de 18e eeuw in verband gebracht met de figuur van Rabbi Löw .

Volgens de legende werd de Golem begraven op de zolder van de Oude Synagoge . 

Bekijk de animatie over de legende van de Golem:

De golem komt voor in het nieuwe boek van Dan Brown:

Meer boeken waarin Praag de hoofdrol speelt of zich afspelen in Praag:

Verliefd op Praag

Rating: 5 sterren
5 stemmen

Meer legendes 

De legende van Jan Nepomuk

Bezoek je Praag, dan loop je onvermijdelijk een keer over de Karelsbrug. En zonder dat je het beseft, passeer je hem: een serene heilige met vijf sterren rond zijn hoofd, vaak glimmend van de talloze handen die zijn plaquette hebben aangeraakt. Wie, zul je je afvragen? Jan wie?Dit is Jan van Nepomuk – of in het Tsjechisch Jan Nepomucký – misschien wel de beroemdste martelaar van Tsjechië. Mensen komen van heinde en verre om even zijn beeld aan te raken, in de hoop op een beetje geluk of een veilige terugkeer naar Praag.

Lees meer »

De legendes van de Sint Jacobus kerk

De barokke kerk van Sint-Jacobus de Meerdere (of Kostel Sv. Jakuba Většího) in het hart van de oude binnenstad van Praag is de thuisbasis van een gemummificeerde hand en een legende over een levende begrafenis.

Lees meer »

Het schilderij van Maria in Kampa

Duizenden mensen lopen dagelijks over de Karelsbrug en slechts een enkeling valt het op. Er hangt een schilderij van de Maagd Maria op de gevel van de huizen in de straat Na Kampě en dat is te zien vanaf de Karelsbrug. Volgens de legende dreef het prachtige schilderij hier op de rivier de Moldau tijdens een grote overstroming. Is er werkelijk jaren geleden een wonder gebeurd in deze straat in Malá Strana?

Lees meer »

De IJzeren Ridder zonder gezicht

Het standbeeld van de IJzeren Ridder vind je in de oude binnenstad van Praag, op Marianske namesti. De IJzeren Ridder is een echte Praagse geest en een van de weinige ter wereld voor wie een standbeeld is opgericht. De naam van de IJzeren Man in kwestie is Jáchym Berka, wiens geest al meer dan 400 jaar wacht om van de vloek te worden bevrijd.

Lees meer »

De Tempelier zonder hoofd

Vrijdag de 13e jaagt de mensheid al 700 jaar angst aan. Het bijgeloof komt voort uit de systematische liquidatie en moord op de Tempeliers, waartoe de Franse koning Filips IV op vrijdag 13 oktober 1307 opdracht gaf. De Tempeliers waren een van de machtigste ridderordes van de Middeleeuwen, die over heel Europa hoofdkwartieren hadden. Praag was geen uitzondering, en een van hun hoofdkwartieren was de ter ziele gegane kerk van St. Laurens in de Oude Stad. Volgens de legende verschijnt er vlakbij, met name in de Liliovástraat, elke vrijdag de 13e om middernacht een ridder van de Tempeliers met een afgehakt hoofd in zijn hand, die dappere voorbijgangers oproept om hem te bevrijden.

Lees meer »

De verdronken meid in Dům u zlaté studny

In de oude binnenstad van Praag staat een prachtig gebouw genaamd Dům u zlaté studny, het Huis bij de Gouden Put. Dit huis in Karlova met een van de meest tot de verbeelding sprekende gevels van de Oude Stad (Staré Město) was en is nog steeds gehuld in mysterie. In kroegen in de omgeving werd ooit een kleurrijk verhaal verteld dat er in de kelder het huis een put vol waardevolle schatten stond. 

Lees meer »