Praag zonder bier is als Amsterdam zonder grachten, Parijs zonder Eifeltoren en Londen zonder de Big Ben. Pils vindt zijn oorsprong in Pilsen, sinds 1842. Pilsner Urquell zie je dan ook overal in Tsjechië en is een heerlijk, niet bitter licht biertje. De prijs ligt rond de 45-55 kronen (twee euro). Hoe dichter je bij het centrum komt, hoe duurder het wordt. Soms is daar die leuke uitzondering.

Naast de Pilsner Urquell kom je andere biermerken tegen in Praag. Staropramen, Kozell, Gambrinus, Branik en nog veel meer heerlijke biertjes. Smaken verschillen, maar ik vind alle biertjes in Praag goed smaken. In de meeste restaurants en kroegen is de Pilsner Urquell net even duurder dan de andere merken. Op mijn vraag hoe dat komt, vertelde een ober mij, dat het voornamelijk ligt aan het feit dat het een A merk is, zoals Heineken in Nederland. Het ligt niet aan de smaak of kwaliteit van het bier.

Na zdraví - Proost

Bier komt in halve liters 

Bestel in je in Praag een "Pivo", dan krijg je standaard een halve liter. Wil je een klein biertje, dan moet je dat er expliciet bij vermelden. Leg trouwens een bierfiltje neer, voordat de ober komt.

Maar let op, naarmate je dichterbij het centrum komt, worden de glazen kleiner (0,3 of 0,4 liter) of de prijs hoger. Speelt geld geen rol op je Citytrip, dan plof je gewoon neer op het eerste het beste terras als je zin hebt in een biertje. Dat zou wel eens ten koste kunnen gaan van de gezelligheid. Vaak zit je dan tussen lawaaierige toeristen. Is dat erg? Nee hoor, maar mijn ervaring is dat het nog gezelliger is tussen de Tsjechen zelf.

Als je geen kuddedier bent, wijk dan af van de toeristische route en zoek naar een verborgen parel. De deuren van Tsjechische cafés of kroegen zijn vaak dicht en lijken dan gesloten. Ben je eenmaal binnen, dan is het super gezellig en zie je de mooiste kelders, biertanks en relikwieën.

U Černého vola, een van de traditionele bierkroegen in Praag

Schuim, net even anders in Praag

Een 'gewoon' biertje in Praag heeft net wat meer schuim dan in Nederland, dus twee vingers tegen het glas aanhouden als kritiek zullen ze hier niet snappen.

Het tapproces gaat anders dan in Nederland. Er staat minder druk op en je kunt meer spelen met schuim door de tap meer of minder open te zetten. Mijn eerste ervaring met de Tsjechische tap, resulteerde in een Nederlands biertje met weinig schuim. De Tsjechische barman riep nog tijdens het tappen "No no no, that is wrong!" Het was al te laat en mijn biertje werd met hoongelach ontvangen.

In de ogen van een Tsjech is ieder Nederlands biertje een dood biertje. 

O en gooi nooit het laatste restje van je vorige biertje bij een vers getapte, want dat is not done in Tsjechië. 

Een half liter biertje met een heerlijk romige schuimkraag.

Hoe tap je een Hladinka, een gewoon biertje?

Houd het koude glas, afgespoeld net voor gebruik en volledig vetvrij, onder de tap in een hoek van 45 graden. Een "vies" glas herken je aan grote luchtbellen in het schuim. 

Open de tap een klein beetje om een romige schuimlaag te creëren in het glas. Daarna open je de tap volledig en het bier onder het schuim vult het glas. Het schuim fungeert als beschermlaag tegen oxidatie van het bier. De aroma en textuur blijven zo behouden en je proeft een zachter en 'levend' biertje. 

Er zijn twee andere vormen van schuimverdeling naast de normale Hladinka:

Šnyt: een dikkere schuimlaag houdt het bier nog langer 'levend' en wordt gedronken als opfrisser, bij een zware maaltijd.

Mliko: op een enkel laagje bier na, is het glas gevuld met schuim met een romige en  zoete smaak. Het lijkt op een glas melk, wat de vrije vertaling is van Mliko. De bedoeling is om het glas in een keer leeg te drinken en kan na een hartige maaltijd als een dessert worden gebruikt. Het is populair onder de dames.

In de video van de Honest Guide worden er nog twee vairianten uitgelegd. Die ben ik echter nog niet tegengekomen.

De soorten biertjes, waarvan de Hladinka de meest voorkomende is.

Licht of donker bier

Na het bestellen van je biertje, krijg je vaak de vraag of je een licht of donker biertje wilt:

• světlé = licht
• polotmavé = halfdonker
• tmavé = donker

Hoe donkerder het bier, hoe zoeter het bier. De Kozel Black, het bekendste donkere bier, heeft een karamelachtige aan koffie verwante smaak en is machtiger dan een licht biertje. Meestal ligt het alcoholpercentage lager dan bij een licht biertje.

Een Kozel Černý (zwart) in een "vies" glas, te zien aan de grote luchtbellen in het schuim.

Graden Plato en alcoholpercentage

Volgens de Tsjechische wetgeving worden de bieren in vier categorieën ondergebracht, onafhankelijk van kleur of stijl. Hiermee wordt het stamwortgehalte aangegeven: het aantal procenten droge, opgeloste stoffen (grotendeels suikers) in het wort.

Wort is de suikerrijke, waterige oplossing die een tussenproduct vormt in de bereiding van bier, whisky, jenever en andere alcoholische dranken op basis van granen.

In Nederland mag dit niet op het etiket staan, maar in Tsjechië is dit verplicht.

• lehké - een "light-bier" met een densiteit minder dan 8° Plato en minder dan 31 kcal per 100ml.
• výčepní – bier van de "tap", hoewel deze ook kunnen gebotteld worden, densiteit tussen 8° en 10°.
• ležák - "lagerbier", densiteit tussen 11° en 12.99°.
• premium - "speciaal" bier, densiteit 13° en meer.

Let dus op bij het bestellen van bier, want ze gebruiken in Tsjechië de densiteit. Dat geeft niet direct het alcoholpercentage aan. Zo dacht ik een 10% biertje te nemen, maar dat bleek te gaan om en 10° Kozel Black.

Vermenigvuldig de graden met 0,4 en je hebt het alcoholpercentage. 

Lees ook mijn persoonlijke blog: Het bierglas dat ik moest hebben

Alcoholvrij bier

Mocht je om wat voor reden geen echt biertje willen of kunnen nemen, dan bestaat er in Tsjechië ook alcoholvrij bier. Birell is hun bekendste merk, dat al sinds 1992 op de markt is.

Persoonlijke mening: thuis drink ik veel 0.0 bier, waaronder Heineken, Grolsch, Bavaria, Hertog Jan en eigen merken. Stuk voor stuk smaakvolle biertjes, al is het wennen als je altijd "normaal" bier hebt gedronken. Birell viel bij mij in de categorie smaakloos. Het is waterig met een bierkleur en heb het bij eentje gelaten. Het komt in een flesje, waar ik had gehoopt op een getapt equivalent van een echte goudgele rakker.

Birell is in de meeste kroegen verkrijgbaar

Na zdraví - proost

Verliefd op Praag