Pogroms in de Joodse Wijk, het getto van Praag.

Vanaf de Middeleeuwen woonden de Joden niet verspreid over Praag maar in het Joodse getto, het huidige Josefov. De bewoners kregen te maken met veelvuldige anti-joodse sentimenten, die in 1389 uitgroeide tot pogroms. Tijdens de Paaspogrom werden meer dan vierhonderd Joden vermoord en hun huizen in brand gestoken. Het doel van de pogroms was om de Joden te intimideren en te verdrijven.

Ook in de vijftiende en zestiende eeuw vonden er verschillende pogroms plaats. Onder Ferdinand I werd in 1541 een poging gedaan de Joodse gemeenschap het land uit te zetten. Het gevolg was dat de meerderheid van de Joodse bevolking binnen twee jaar emigreerde. De Joden die achterbleven moesten een zichtbaar teken dragen en hun privileges werden afgenomen.

Periode van voorspoed in het getto - Mordechai Meisl

Na jaren van existentiële onzekerheid in het getto volgde een tijd van voorspoed en welvaart. Tijdens het bewind van Rudolf II, die in 1577 de joden hun privileges teruggaf, breidde het getto zich uit. Bestaande huizen werden gerenoveerd en er werden nieuwe huizen aangebouwd. 

De naam verbonden aan deze bouwactiviteit is Mordechai Meisl (1528-1601, filantroop, hofbankier en -jood). Hij stichtte in 1564 naast de joodse begraafplaats een Talmoedschool, een synagoge (Klaus synagoge) en een ziekenhuis met een kuuroord. In 1568 financierde hij de bouw van het Joodse stadhuis en Vysoká, de Hoge Synagoge. In 1591 verkreeg hij het voorrecht om zijn eigen privésynagoge te bouwen, de huidige de Maisel synagoge. Hij kocht tevens een tuin om het terrein van de begraafplaats uit te breiden en liet op eigen kosten de straten van het getto aanleggen.

Een bekend persoon uit de Rudolfiaanse periode is Juda Loew ben Bezalel, beter bekend als Rabbi Löw. Volgens overlevering heeft hij de Golem van Praag gemaakt, een levend wezen gemaakt van klei.

Rabbijn Löw en de legende van de Golem

Numerus clausus, brand en opheffing van het getto

In de zeventiende en achttiende eeuw waren er jaren, waarin joden zich niet buiten het Josefov getto mochten vestigen. Er was een numerus clausus, dat het maximaal aantal joodse gezinnen in het land bepaalde. In 1744 moesten alle joden Praag verlaten en in 1748 mochten zij terugkeren. Aangezien de meeste Joden handelslieden waren, zorgde hun vertrek voor een economische crisis. Om deze te boven te komen waren de Joden weer welkom en hard nodig.

Door brand(stichting) zijn diverse malen enkele tot alle huizen van het getto verwoest en daarna in rap tempo weer opgebouwd. 

Tijdens het bewind van keizer Jozef II vond een fundamentele verandering plaats. De Joodse bevolking werd gelijk gesteld aan anderen, zodat Joden zich buiten het getto konden gaan vestigen. Rijkere Joodse families verhuisden langzaamaan naar delen van de stad buiten het getto. De armen bleven en niet-Joodse armen verhuisden hierheen. 

Het getto werd in 1848 definitief opgeheven, in 1850 omgedoopt tot Josefov en bij Praag gevoegd. In 1880 was het aantal joden in Josefov volgens officiële statistieken gedaald tot slechts een derde van het oorspronkelijke aantal.

1880-1890 Sloop van de Joodse Wijk

In het laatste kwart van de negentiende eeuw raakte het inmiddels overbevolkte Josefov in verval. Door de nabijheid van de Moldau en de lage ligging overstroomde de Joodse Wijk regelmatig. Vochtige kelders van de slecht onderhouden huizen in combinatie met onhygiënische leefomstandigheden veroorzaakten een bovengemiddelde morbiditeit en mortaliteit.

Deze onhoudbare situatie vereiste een oplossing. In navolging van andere Europese steden besloot de gemeente Praag in de jaren tachtig van de negentiende eeuw tot de meest radicale aanpak: sanering in de vorm van sloop van vrijwel alle oude gebouwen. Alleen onderstaande bezienswaardigheden zijn de dans ontsprongen.