Na het kopen van een kaartje in de strakke, moderne entreehal, stap ik door het tourniquet en betreed ik het museum. Vanaf het eerste moment word je meegenomen op een reis door de geschiedenis, geleid door grote borden met pakkende teksten en indrukwekkende foto's.

Neem de tijd om de teksten echt te lezen. Dit museum is pas de moeite waard als je jezelf onderdompelt in de verhalen en de sfeer. Haast je niet, want alleen door stil te staan bij wat je ziet, begrijp je de impact volledig.

Dit is meteen het nadeel van het museum. Je moet veel lezen om echt een goed beeld te krijgen. Teksten die zo van internet geplukt lijken te zijn. 

Daarnaast blijft het museum niet volledig neutraal. Het is opgezet vanuit een westerse invalshoek, wat deels te verklaren is door de Amerikaanse eigenaar. Het museum heeft een duidelijke anti-communistische insteek, terwijl het communisme in de basis ook positieve ideeën heeft gebracht. Helaas schortte het vaak aan de uitvoering daarvan.

Anti-communistisch

Het museum belicht vooral de schaduwzijde van het communisme. De focus ligt op het dagelijkse leven onder het regime: hoe het voelde, hoe het beklemmend werkte en hoe het individuen onderdrukte.

Toch waren er ook miljoenen Tsjechen die zich achter de communistische partij schaarden. Voor een deel van de bevolking bood het systeem reële voordelen, zoals sociale zekerheid, werkgelegenheid en het idee van gelijkheid. Daar kwam bij dat Tsjechoslowakije in 1945 mede werd bevrijd door het Rode Leger onder leiding van generaal Ivan Konev, wat in de eerste naoorlogse jaren zorgde voor een duidelijke pro-Russische houding. Het wrange contrast volgt later: diezelfde Konev trok in 1968 met zo’n 200.000 soldaten Tsjechoslowakije binnen en marcheerde Praag in om een einde te maken aan de Praagse Lente.

Dagelijkse leven onder het communisme

Je wandelt langs een klaslokaal waar indoctrinatie centraal stond, een fabriek waar arbeid synoniem was met gehoorzaamheid, en vitrines vol propaganda die vandaag bijna absurd oogt. Maar toen was het bittere ernst.

Wat mij bijzonder raakte, was de video aan het einde van de tentoonstelling. De krachtige beelden van de Fluwelen Revolutie, waarin de Tsjechen op vreedzame wijze in opstand kwamen tegen de communistische staat, maakten diepe indruk.

Beelden die je deels ook op youtube kunt zien, dus origineel zijn ze ziet.